Urwaruka rwitunganiriza imigambi: Intango y’iterambere

Kubw’ishirahamwe FNUAP (Fonds des Nations Unies pour la Population), Afrika ifise urwaruka rurenga imiriyoni 200 ruri hagati y’imyaka 15 na 24. Naho biri uko, urugero rw’urwaruka ruri mu gashomeri ruracari hejuru. Nta nkeka, kwitunganiriza imigambi niyo nyishu yokura ubushomeri mu rwaruka.

Dufatiye ku biharuro vy’ishirahamwe mpuzamakungu ry’akazi OIT (Bureau International du Travail), mu mwaka w’2020 muri Afrika, imiriyoni 12,4 z’urwaruka rwari mu gashomeri, imiriyoni 53,5 nazo z’urwaruka rukaba rwari mu murwi NEET (Not in Education, Employment or Training) ugizwe n’urwaruka rutize ntirugire n’akazi.

Mu Burundi naho, urwaruka rwababa 150 000 ruri hagati y’imyaka 15 na 25 nirwo rwinjira kw’isoko ry’akazi, buri mwaka.

Urwaruka rurashoboye

Bamwe mu rwaruka barijukiriye kwitunganiriza imigambi. Diella Dieu Merci Iteka ni umurundikazi w’imyaka 24, yahejeje igice ca mbere ca kaminuza mu 2023, mu gisata co kwitunganiriza imigambi (Entrepreneuriat). Mu 2024, niho yatanguza ishirahamwe ryitwa KIA (Kayangana Innovation Art). Iryo shirahamwe ryavutse kubera urukundo n’impano yari afise mu buhinga mvabwenge (Art).

Kuva Diella ari mu mashure yisumbuye yiga ivyo gucapa, gukora ibitenge n’ivyo gushariza ibibanza. Ikindi catumye yiyumvira KIA, harimwo n’ubwoba bwo gushomera amaze guheza kaminuza.

Twomenya yuko kubw’ishirahamwe mpuzamakungu y’urwaruka OIT mu mwaka w’2021, ibice 95 kw’ijana vy’urwaruka vyari bibeshejweho n’ibiraka gusa. Ibice 5 kw’ijana vy’urwaruka ni bo bakora ubuzi nyabwo.

Diella abandanya agira ati: “Muri kaminuza baratwigisha ko kugira utangure urudandazwa wisunga ku bibazo biba bihari aho ubaye. Ukaca ubitorera inyishu hama mu gutunganya ivyo ukora. Ndabiye aho mbaye, hari vyinshi vyonona isi yacu nk’ibikinju, ibikopo, ibitambara, amacupa n’ibindi n’ibindi usanga bitabora. Ni ko kwiyumvira kubihinguramwo ivyo kuberwa no gushariza. Ico gihe ntararangiza kaminuza, nakora ibintu bitandukanye nk’amahereni, imiringa n’ivyo kwambara mw’izosi bitandukanye. Ariko kandi, icipfuzo canje cari ico gushinga ishirahamwe ryokura urwaruka nkanje mu gashomeri. “

Nk’uko biri mu cirwa cakozwe n’ikigo kiraba ibijanye n’ubuzi mu Burundi “OBEM” (Office Burundais de l’Emploi et de la Main d’œuvre), mu mwaka w’2022, ibice 90 kw’ijana vy’abahejeje igice ca mbere ca kaminuza mu kiringo c’umwaka w’2017-2020 bari mu gashomeri, mu gihe ibice 10 kw’ijana vy’urwaruka aribo bashoboye kuronka akazi.

 

Iyo ufise impano muri wewe, yibagarire ntuyicarike ngo izime

Ntivyamye vyera. Zimwe mu ntambamyi uwo mwigeme yagize ni kutamenya aho ahera n’ubwo bukebuke yasanga mu bo bahura bafashanya kubitorera inyishu. Ikindi kibazo cari ic’umutahe wo kwegeranya ibikoresho vyo gutangura. Mu ntango, hari n’abantu batatahura canke ngo bahurumbire ibikorewe mu Burundi, ariko Diella yarabasiguriye arashiramwo n’ibikoresho bikomeye kugira abereke ko ivyo bakora bifise agaciro kandi bibereye n’ijisho. Gutyo abo bantu barabona ko atari ibiva mu mahanga gusa bohurumbira.

Reta y’Uburundi, ibicishije mu bayifasha mw’iterambere, yarafashe ingingo zimwe zimwe mu ntumbero yo guteza imbere ukwitunganiriza imigambi. Itanguzwa ry’umugambi “Moonshot” ufashwe mu mugongo na PNUD kuva itariki 20 Ruhuhuma 2024, rigamije gushigikira imigambi 40 000 y’urwaruka n’abakenyezi biyungunganije, hamwe no gushiraho ubuzi 120 000 mu gisata c’uburimyi n’ubworozi bikoresheje ubuhinga ngurukana bumenyi, hifashishijwe icegeranyo “Document de stratégie pays (DSP) 20242029” c’ibanki ya Afrika ijejwe iterambere (BAD), irimwo imikenyuro y’iterambere ry’ibihugu .

Diella Dieu Merci Iteka arangiza ahanura urwaruka n’abipfuza kwikorera ivyabo agira ati: “Iyo ufise impano muri wewe, yibagarire ntuyicarike ngo izime. Urwaruka ni rwige ingene rushobora guteza imbere iyo mpano.”

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

You may use these <abbr title="HyperText Markup Language">HTML</abbr> tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>

*